Skolioza, skrzywienie boczne – przyczyny i rehabilitacja

Skolioza pochodzi od łacińskiego słowa scoliosis i greckiego skolios, co można przetłumaczyć jako „krzywy”. Jest to więc skrzywienie kręgosłupa, które często określane jest mianem skrzywienia bocznego. Jednak tak naprawdę skolioza nie jest tylko bocznym skrzywieniem, ale też trójpłaszczyznowym. Skolioza niewielkiego stopnia nie jest poważnym czy też ciężkim problemem klinicznym i w wielu przypadkach nie wymaga nawet stosowania gimnastyki korekcyjnej. Taka skolioza nie boli, ale też nie niesie ze sobą innych zdrowotnych skutków. Zupełnie inaczej sytuacja wygląda, gdy skolioza jest ciężka. W niektórych przypadkach jedyną formą leczenia jest operacja. Ciężkie odchylenia od osi anatomicznej kręgosłupa pociągają za sobą wtórne zmiany w narządach wewnętrznych, ale i układzie narządów ruchu. 

Rodzaje skoliozy

Skoliozę możemy podzielić na czynnościową i strukturalną. W tym pierwszym przypadku nie dochodzi do zmian w budowie kręgosłupa i ta przypadłość jest całkowicie odwracalna. Bardzo często metodą leczenia są ćwiczenia korekcyjne. Zdecydowanie cięższą postacią choroby jest skolioza strukturalna. Wtedy też dochodzi do utrwalonych zmian w kręgosłupie. Biorąc pod uwagę etiologię skoliozę strukturalną możemy podzielić na:

• kostno-pochodną; 
• neuropochodną; 
• mięśniowo-pochodną;
• idiopatyczną.     

Najczęściej spotykaną formą jest skolioza idiopatyczna, która dotyczy aż 90% wad postawy. Bardzo szybko się rozwija, dlatego tak ważne jest przeprowadzenie właściwej profilaktyki. Rodzice powinni również zwracać uwagę na to, jak dziecko siedzi. W prewencji stosuje się też ćwiczenia wspomagające poprawną postawę. 

Przyczyny i objawy skoliozy 

Przyczyn skoliozy może być bardzo wiele. W niektórych przypadkach przyczyną jest nieprawidłowa postawa, zbyt mała ilość ruchu, czy brak aktywności fizycznej. Ale są też uwarunkowania typowo biologiczne, w przypadku których skolioza wynika z występowania zaburzeń równowagi układów stabilizujących kręgosłup. Bardzo często skolioza jest wadą wrodzoną i wynika np. z przebytych chorób opłucnych, porażenia mózgowego, nowotworów kości czy wrodzonej wady serca. Jednak większość skolioz zalicza się do skrzywień idiopatycznych i w tym przypadku ich pochodzenie jest niejasne. Skolioza poza efektem w postaci lekko wystających łopatek może powodować ból oraz problemy z w pełni wyprostowaną postawą. Skoliozę można podejrzewać także wtedy, gdy ramiona i biodra nie są w jednej linii i pojawia się asymetria, a także wtedy gdy z jednej strony pleców pojawia się wypukłość tzw. garb żebrowy. 

Rehabilitacja skolioz i wad postawy

Skolioza jest niewątpliwie jednym z najtrudniejszych problemów ortopedycznych. Celem leczenia jest likwidacja albo przynajmniej zmniejszenie skrzywienia. Jeżeli nie jest to możliwe do osiągnięcia, to celem jest zahamowanie postępu dalszego skrzywienia.

W leczeniu zachowawczym skolioz stosuje się metody:

• neurofizjologiczne (poprawa funkcji, związanych ze sterowaniem postawą ciała),
• aktywnie redresujące (metoda intensywnie stymulująca układ mięśniowy),
• wyrabiające świadomość ciała i rozluźniające mięśnie.

W leczeniu wykorzystuje się również ćwiczenia siłowe i siłowo-wzmacniające. Bardzo dobre efekty przynoszą też zajęcia na pływalni.