„W zdrowym ciele zdrowy duch” – to przysłowie, które słyszymy od dzieciństwa, nabiera dziś zupełnie nowego znaczenia. Dzięki rosnącej liczbie badań wiemy już, że regularna aktywność fizyczna wpływa pozytywnie nie tylko na układ sercowo-naczyniowy, metabolizm czy profilaktykę chorób nowotworowych, ale również na nasze zdrowie psychiczne. Co więcej – jak pokazują najnowsze dane – jej brak może być czynnikiem pogarszającym kondycję psychiczną, a nie tylko jej skutkiem.
Ćwiczenia a nastrój – wyniki z Oxfordu i Yale
Wnioski płynące z jednego z największych badań populacyjnych w tej dziedzinie, przeprowadzonego przez zespół kierowany przez Sammi Chekrouda z Wydziału Psychologii Eksperymentalnej Uniwersytetu Oksfordzkiego, są jednoznaczne: aktywność fizyczna ma bezpośredni i znaczący wpływ na redukcję objawów złego samopoczucia psychicznego.
W badaniu przeanalizowano dane pochodzące z ponad 1,2 miliona dorosłych mieszkańców wszystkich 50 stanów USA. Uczestnicy odpowiadali na pytania dotyczące częstotliwości aktywności fizycznej, jej rodzaju, a także liczby dni w miesiącu, w których doświadczali problemów natury psychicznej – takich jak stres, obniżony nastrój, napięcie emocjonalne czy depresja.
Ćwiczenia zmniejszają liczbę „złych dni”
Analiza wykazała, że osoby regularnie ćwiczące miały średnio o 43% mniej dni złego samopoczucia psychicznego w porównaniu do osób nieaktywnych. W przeliczeniu oznaczało to spadek z 3,4 do 2 dni miesięcznie. U osób ze zdiagnozowaną depresją efekt był również wyraźny – liczba dni z objawami obniżonego nastroju spadła o 34,5%.
Interesujące jest to, że każda forma ruchu – nawet prace domowe – miała pozytywny wpływ na psychikę, choć największe korzyści odnotowano przy sportach zespołowych, ćwiczeniach aerobowych, jeździe na rowerze i treningu siłowym.
Ile i jak ćwiczyć?
Nie tylko fakt aktywności fizycznej miał znaczenie, ale również jej intensywność, częstotliwość i długość. Najkorzystniejsze efekty psychiczne przynosiły:
- ćwiczenia 3–5 razy w tygodniu,
- treningi trwające od 30 do 60 minut,
- regularność, bez popadania w skrajności.
Osoby trenujące ponad trzy godziny dziennie deklarowały gorszy stan psychiczny niż te, które nie ćwiczyły wcale. Może to sugerować zjawisko uzależnienia od aktywności fizycznej, będącego niekiedy objawem zaburzeń psychicznych, takich jak lęk czy kompulsje.
Sporty drużynowe a zdrowie psychiczne
Jednym z najbardziej zaskakujących, ale i najważniejszych wniosków było to, że sporty zespołowe miały najkorzystniejszy wpływ na zdrowie psychiczne. Zdaniem autorów badania może to wynikać z redukcji izolacji społecznej, budowania poczucia przynależności oraz wzmacniania odporności psychicznej poprzez współdziałanie z innymi.
– „Nasze odkrycie, że sporty zespołowe są powiązane z najmniejszym psychicznym obciążeniem, może sugerować, że aktywności grupowe wspierają ogólną odporność i zmniejszają depresję poprzez zmniejszenie izolacji społecznej” – podsumowuje dr Adam Chekroud, psychiatra z Yale University i współautor badania.
Praktyczne wnioski dla profilaktyki i terapii
W świetle tych wyników warto traktować aktywność fizyczną nie tylko jako element zdrowego stylu życia, ale także jako pełnoprawny komponent profilaktyki oraz leczenia zaburzeń psychicznych.
Ćwiczenia – szczególnie wykonywane w grupie – mogą stanowić skuteczne wsparcie terapii farmakologicznej i psychoterapii. Nie wymagają recepty, nie niosą ryzyka działań niepożądanych i – jak pokazuje praktyka kliniczna – przynoszą realne, mierzalne efekty.
Potrzebujesz wsparcia, by zacząć? Skonsultuj się z naszym zespołem
Jeśli czujesz, że aktywność fizyczna mogłaby być Twoim krokiem w stronę lepszego samopoczucia, ale nie wiesz, jak zacząć – zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem fizjoterapeutów i osteopatów. Pomagamy dobrać bezpieczne, dopasowane do potrzeb formy ruchu, które nie tylko wspierają ciało, ale też wzmacniają psychikę.
Bo ruch to nie tylko zdrowie fizyczne. To też krok w stronę lepszego nastroju, głębszego oddechu i spokojniejszej głowy.
Źródło:
Chekroud et al., “Association between physical exercise and mental health in 1·2 million individuals in the USA between 2011 and 2015: a cross-sectional study”, Lancet Psychiatry, 2018.
